Hết thời xét nghiệm máu?

 


Việc lấy máu xét nghiệm sẽ trở thành lỗi thời. Các bác sĩ có thể đọc được ngày càng nhiều từ vài giọt nước miếng hoặc tinh dịch.

Có thể không lâu nữa việc kiểm nghiệm sức khỏe định kỳ sẽ dựa trên việc yêu cầu chúng ta:

Nhổ một chút nước miếng.

Còn binh sĩ trong thời gian phục vụ quân ngũ sẽ chờ đợi yêu cầu thú vị hơn:

Lấy mẫu tinh trùng

Mục đính để giảm thiểu tối đa thời gian và phiền toái gắn với chẩn đoán, nhất là ở những nơi khó tiếp cận. Vì thế, Ngũ Giác Đài đã chỉ thị cho DARPA (Cơ quan phụ trách các Dự án nghiên cứu phòng bị hiện đại, Bộ Quốc Phòng Mỹ) Cải tiến công nghệ phát hiện bệnh dựa theo nền nước miếng, tóc hoặc tinh trùng. Mẫu vật cuối cùng cần để làm gì?

Trong tinh dịch có leucocyte, tức bạch cầu và số lượng bạch cầu thay đổi, thí dụ trong thời gian cơ thể nhiễm bệnh. Các nhà khoa học hứa hẹn, ngay trong thời gian tới, sẽ có thể phát hiện theo cách tương tự nhiều bệnh khác nhau, từ các bệnh ung thư, đến tổn thương não bộ.

Gần như máu

Tuy nhiên, hy vọng lớn nhất gắn với nước miếng. Có thể dễ dàng lấy nó từ đối tượng thuộc cả hai giới, việc bảo quãn mẫu vật cũng rất đơn giãn. Phục vụ binh sĩ trên chiến trường - sau đó chắc chắn kể cả các bác sĩ trong phòng khám và thậm chí bệnh nhân tại ngoại - tất cả đều sẽ có thiết bị chẩn đoán bỏ túi.

Khi ấy chỉ cần thè lưỡi... liếm và chờ đợi kết quả trong giây lát.

Nước miếng phần lớn là nước, song ở đây ẩn giấu trong tiểu tiết, tức trong các protein tiềm ẩn trong nước miếng. Hai phần ba trong số đó là sản phẩm của tuyến nước bọt (bộ phận nhỏ nằm ở thành và gần vòm miệng).

Trong những protein này có nhiệm vụ bảo vệ cơ thể trước những kẻ thù vi khuẩn, những chức năng khác dành cho tiêu hóa thức ăn ban đầu, chữa lành vết thương hoặc kiểm soát những vi khuẩn có lợi trong vòm miệng.

Một phần ba còn lại của nước miếng là sản phẩm của những bộ phận khác của cơ thể như gan, cơ bắp hoặc tim.

Những protein này chu du trong huyết tương của máu, từ đây chúng được các tế bào chuyên dùng của nước miếng chọn lọc và bổ xung chất lỏng do nước miếng sản xuất.

Dường như chúng không thực hiện bất cứ chức năng nào đặc biệt, nhưng là vô giá đối với các nhà khoa học. Bởi nhờ chúng, ta có thể biết được chuyện gì xảy ra ở mọi ngõ ngách xa xôi trên cơ thể.

Từ lâu, các nhà khoa học đã biết tính chất sinh lý học và hóa sinh học của nước miếng. "Tuy nhiên chúng tôi chưa biết, liệu nó có là một trong những chất lỏng quan trọng của cơ thể được sử dụng trong chẩn đoán bệnh.

Chuyện ấy vẫn chưa xày ra, nhưng tình hình thay đổi rất nhanh nhờ những nghiên cứu trong vài năm qua/

GS David Wong (Đại học California ở Los Angles) diễn giải:

Khởi đầu khi nhà khoa học nào đó tuyên bố phát hiện dấu vết sinh học bệnh cụ thể nào đó trong máu hoặc nước tiểu, GS Wong lại nổ lực tìm kiếm chúng trong nước miếng. Công việc khởi đầu như bản thân người trong cuộc thừa nhận - không khác gì mò kim đáy biển.

Năm 2004, tập thể các nhà nghiên cứu do GS David Wong phụ trách hoàn thành danh mục những protein chính có trong nước miếng một người khỏe mạnh - danh sách bao gồm 1.166 sản phẩm.

Tốc độ nghiên cứu bắt đầu gia tăng, kể từ thời điểm đó.

Tối thiểu đã biết, ung thư vú, tiểu đường loại 2 hoặc bệnh Alzheimer (mất trí nhớ) tạo ra những biến đổi đặc thù trong thành phần nước miếng.

Nhà khoa học cũng tìm ra những protein gắn với hoạt động tích cực của tim, trong số đó đặc biệt nhiều thành phần có nồng độ tăng vọt trong thời gian nhồi máu cơ tim.

Đã biết hội chứng Sjogren - bệnh tự miễn dịch vốn làm thui chột sản xuất nước mắt và nước miếng.

"Kết quả công trình chúng tôi đã cộng tác với TS Arjan Vissink (Hà Lan) cho thấy, trong thời gian bệnh tiến triển, nồng độ 42 loại protein và 16 peptic hoặc suy giảm, hoặc gia tăng.

Hiện nay, đối tượng bị nghi ngờ là nạn nhân hội chứng Sjogren buộc phải trải qua hàng loạt xét nghiệm kéo dài và tốn kém.

Việc sử dụng nước miếng rút ngắn rất" nhiều thời gian và đơn giãn hóa chẩn đoán. GS Wong khẳng định.

Dấu vết ung thư
GS Timothy Griffin, chuyên gia sinh hóa (Đại học Minnesota) đã làm so sánh thành phần nước miếng những người khỏe mạnh và đối tượng đã phát hiện bị ung thư vòm miệng.

Kết quả, chứng tỏ, thành phần nước miếng bệnh nhân ung thư khác biệt một cách đáng ngạc nhiên. Cùng với thời gian tiến triển bệnh, không chỉ thay đổi số lượng protein - hình hài nguyên tố hoặc chức năng của chúng cũng khác.

GS Griffin khẳng định, ông đang tiến dần đến khám phá dấu vết lượng tử xuất hiện trong nước miếng, khi những thay đổi tiền ung thư chuyển sang giai đoạn đổ bệnh.

Cách đây không lâu nhà khoa học chỉ ra rằng ở đây hai protein (miosin và actin) đóng vai trò quyết định. Hiện GS Griffin đang tiến hành nghiên cứu nhằm xác nhận kết quả ban đầu với nhóm đông người.

Điều này quan trọng bởi lẽ, dạng ung thư ác tính chỉ xuất hiện ở bộ phận không lớn trong tổng số người được phát hiện tiền ung thư.

Như vậy xét nghiệm đơn giãn cũng cho phép rất sớm nhận biết bệnh.

GS Griffin cũng đã tiến hành những nghiên cứu sâu về protein gắn với bệnh ung thư phổ biến hơn nhiều. Chúng tôi đang có nhiều hứa hẹn trong nổ lực kiểm soát phụ nữ thuộc nhóm nguy cơ ung thư vú cao thông qua kỹ thuật phân tích nước miếng.

Một khi hoàn thành nghiên cứu, xét nghiệm nước miếng sẽ trở thành công việc bình thường như chụp X- quang". Nhà khoa học khẳng định.

Cùng thời gian các nhà khoa học Tây Ban Nha thuộc Centro de Investigation Biomedica en Red sobre Enfermedades Neurodegenerativas ở Madrid đang tích cực hoàn thành kỹ thuật xét nghiệm nước miếng, nhằm phát hiện giai đoạn đầu của bệnh Alzheimer. Không nhiều liệu pháp có thể mang lại hiệu quả trong điều trị bệnh này phát huy tác dụng càng cao - khi được áp dụng càng sớm.

Cách đây không lâu các nhà khoa học Tây Ban Nha đã công bố thành tựu trên tạp chí "Neurology".

Beta-nayloid - tức protein tích tụ trong não bộ người bệnh ở dạng những hạt bụi - cũng có thể tìm thấy trong nước miếng.

Cuộc phiêu lưu của khoa học với nước miếng không kết thúc ở dấu vết protein. Các nhà khoa học dưới sự lãnh đạo của GS David Wong còn kiểm nghiệm, liệu cũng có thể phát hiện dựa trên cơ sở những thay đổi số lượng vi sinh vật sống ở vòm miệng. Số lượng chứng tỏ không nhỏ, bởi xấp xỉ 1 tỷ cá thể

"Không phải mọi bệnh đều phản chiếu ở cấp độ protein trong nước miếng. Càng có nhiều mục tiêu tìm kiếm, chúng ta càng có cơ hội thành công lớn".

Những xét nghiệm nước miếng đơn giãn sẽ trở thành nền tảng khoa học phòng bệnh hiện đại, đồng thời làm thay đổi vai trò truyền thống của phòng khám nha khoa trong đời sống chúng ta.

Ngay trong tương lai gần, chúng ta sẽ ghé thăm phòng khám không chỉ với mục đích chữa trị răng sâu hoặc lấy cao răng, mà còn có thể khám tổng quát sức khỏe.

Tất nhiên hoàn toàn không đau - chỉ cần nhổ ra chút xíu nước miếng.
 (Theo Mới)